Trećoj deklinaciji (suglasničke osnove) pripadaju imenice sva tri roda. Padeški završeci su isti za imenice muškog i ženskog roda.
Padeška osnova se dobija odbijanjem padeškog nastavka –is u genitivu jednine. Ta osnova se vrlo često razlikuje od nominativa pa je zato potrebno prilikom učenja reči da se pamte i nominativ i genitiv jednine.
Muški rod | Ženski rod | Srednji rod | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Padež | Jednina | Množina | Jednina | Množina | Jednina | Množina |
Nominativ | amor | amor-es | dignitas | dignitat-es | iter* | itiner-a* |
Genitiv | amor-is | amor-um | dignitat-is | dignitat-um | itiner-is | itiner-um |
Dativ | amor-i | amor-ibus | dignitat-i | dignitat-ibus | itiner-o | itiner-ibus |
Akuzativ | amor-em | amor-es | dignitat-em | dignitat-es | iter* | itiner-a* |
Vokativ | amor | amor-es | dignitas | dignitat-es | iter* | itiner-a* |
Ablativ | amor-e | amor-ibus | dignitat-e | dignitat-ibus | itiner-o | itiner-ibus |
*Kod imenica srednjeg roda važi pravilo srednjeg roda – nominativ, akuzativ i vokativ u jednini i množini su isti, a u množini je padeški završetak –a za nominativ, akuzativ i vokativ.
Trećoj deklinaciji (i osnove) pripadaju imenice sva tri roda. Padeška osnova se dobija odbijanjem padeškog nastavka –is u genitivu jednine.
Imenice muškog i ženskog roda dele se na dve grupe:
Imenice srednjeg roda se isključivo završavaju na -e,-al,-ar (na primer: mare, maris, n. – more; animal, animalis, n. - životinja; exemplar, exemplaris, n. – primerak, primer)
Muški rod | Ženski rod | Srednji rod | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Padež | Jednina | Množina | Jednina | Množina | Jednina | Množina |
Nominativ | frater | fratr-es | canis** | can-es** | cervical* | cervical-ia* |
Genitiv | fratr-is | fratr-ium | can-is** | can-ium** | cervical-is | cervical-ium |
Dativ | fratr-i | fratr-ibus | can-i** | can-ibus** | cervical-i | cervical-ibus |
Akuzativ | fratr-i | fratr-es | can-em** | can-es** | cervical* | cervical-ia* |
Vokativ | fratr-i | fratr-es | canis** | can-es** | cervical* | cervical-ia* |
Ablativ | fratr-i | fratr-ibus | can-i** | can-ibus** | cervical-i | cervical-ibus |
*Kod imenica srednjeg roda važi pravilo srednjeg roda – nominativ, akuzativ i vokativ u jednini i množini su isti, a u množini je padeški završetak –a za nominativ, akuzativ i vokativ.
** Neke imenice mogu biti i muškog i ženskog roda. Ovo je bitno da znate kada slažete prideve uz ove imenice.
Prideve III deklinacije delimo na 3 vrste:
U naredne tri tabele videćeš promenu pomenutih grupa prideva.
Muški rod | Ženski rod | Srednji rod | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Padež | Jednina | Množina | Jednina | Množina | Jednina | Množina |
Nominativ | celer | celer-es | celeris | celer-es | celere* | celer-ia* |
Genitiv | celer-is | celer-ium* | celer-is | celer-ium** | celer-is | celer-ium* |
Dativ | celer-i | celer-ibus | celer-i | celer-ibus | celer-i | celer-ibus |
Akuzativ | celer-em | celer-es | celer-em | celer-es | celere* | celer-ia* |
Vokativ | celer | celer-es | celeris | celer-es | celere* | celer-ia* |
Ablativ | celer-i** | celer-ibus | celer-i** | celer-ibus | celer-i** | celer-ibus |
Muški rod | Ženski rod | Srednji rod | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Padež | Jednina | Množina | Jednina | Množina | Jednina | Množina |
Nominativ | fortis | fort-es | fortis | fort-es | forte* | fort-ia* |
Genitiv | fort-is | fort-ium* | fort-is | fort-ium** | fort-is | fort-ium* |
Dativ | fort-i | fort-ibus | fort-i | fort-ibus | fort-i | fort-ibus |
Akuzativ | fort-em | fort-es | fort-em | fort-es | forte* | fort-ia* |
Vokativ | fortis | fort-es | fortis | fort-es | forte* | fort-ia* |
Ablativ | fort-i** | fort-ibus | fort-i** | fort-ibus | fort-i** | fort-ibus |
Muški rod | Ženski rod | Srednji rod | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Padež | Jednina | Množina | Jednina | Množina | Jednina | Množina |
Nominativ | sapiens | sapient-es | sapiens | sapient-es | sapiens* | sapient-ia* |
Genitiv | sapient-is | sapient-ium* | sapient-is | sapient-ium** | sapient-is | sapient-ium* |
Dativ | sapient-i | sapient-ibus | sapient-i | sapient-ibus | sapient-i | sapient-ibus |
Akuzativ | sapient-em | sapient-es | sapient-em | sapient-es | sapiens* | sapient-ia* |
Vokativ | sapiens | sapient-es | sapiens | sapient-es | sapiens* | sapient-ia* |
Ablativ | sapient-i** | sapient-ibus | sapient-i** | sapient-ibus | sapient-i** | sapient-ibus |
*Kod imenica srednjeg roda važi pravilo srednjeg roda – nominativ, akuzativ i vokativ u jednini i množini su isti, a u množini je padeški završetak –ia za nominativ, akuzativ i vokativ.
**Za razliku od imenica III deklinacije (suglasničke osnove muškog i ženskog roda), pridevi III deklinacije u ablativu jednine imaju nastavak -i, a u genitivu množine -ium.